Diễn đàn "Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh" tại Hà Nội: Động lực cho tương lai bền vững

Diễn đàn "Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh" tại Hà Nội: Động lực cho tương lai bền vững

Sáng 22/4, diễn đàn "Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh" đã được tổ chức tại Hà Nội với mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc vượt qua khó khăn khi chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh. Sự kiện thu hút sự quan tâm của nhiều lãnh đạo doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, hứa hẹn sẽ mang lại những giải pháp hiệu quả cho sự phát triển bền vững.

Bối cảnh chuyển đổi xanh tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự tham gia tích cực của các tập đoàn kinh tế lớn trong việc thực hiện chuyển đổi xanh nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng tới nền kinh tế carbon thấp. Tuy nhiên, quá trình này chủ yếu diễn ra ở các doanh nghiệp lớn và có vốn đầu tư nước ngoài, trong khi đó khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp cả nước, vẫn chưa có sự đầu tư đáng kể và chưa thể hiện rõ sự chuyển biến.

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Lê Thanh Kim nhấn mạnh, biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức lớn nhất đối với nhân loại trong thế kỷ 21. Ông cho biết, những hiện tượng như thời tiết cực đoan, khủng hoảng chuỗi cung ứng, an ninh năng lượng, và lương thực đang gióng lên hồi chuông cảnh báo, yêu cầu các doanh nghiệp phải chuyển mình mạnh mẽ sang nền kinh tế xanh, tuần hoàn và có khả năng chống chịu cao hơn.

Chính phủ Việt Nam đã xác định rõ quyết tâm trong hành trình này khi tham dự Hội nghị COP26, cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Tuyên bố này không chỉ khẳng định trách nhiệm quốc tế mà còn mở ra một lộ trình cải cách sâu rộng trong nước, đặc biệt là trong các lĩnh vực sản xuất, tiêu dùng và đầu tư.

Doanh nghiệp trước yêu cầu chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành yêu cầu sống còn với cộng đồng doanh nghiệp trong kỷ nguyên phát triển bền vững. Trong thời gian qua, một số doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam đã đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững. Những doanh nghiệp này không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn mở rộng thị trường và thu hút dòng vốn quốc tế.

Tuy nhiên, theo TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình chuyển đổi xanh. Các khảo sát cho thấy, mặc dù doanh nghiệp rất quan tâm đến phát triển bền vững, nhưng phần lớn mới chỉ dừng lại ở nhận thức mà chưa thể triển khai chiến lược một cách bài bản.

Rào cản trong quá trình chuyển đổi

Một trong những rào cản lớn nhất là thiếu vốn đầu tư ban đầu cho các công nghệ sạch và quy trình sản xuất thân thiện với môi trường. Hơn 90% doanh nghiệp tại Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn tài chính hạn chế đã khiến họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ và nguồn lực cần thiết.

Thêm vào đó, gần 47% doanh nghiệp không có đội ngũ nhân sự chuyên môn phục vụ cho việc chuyển đổi xanh. Nhiều đơn vị không biết bắt đầu từ đâu và thiếu thông tin về tiêu chuẩn quốc tế. Cũng phải lưu ý rằng hiện nay vẫn chưa có một định nghĩa pháp lý chính thức về “doanh nghiệp xanh” tại Việt Nam.

Giải pháp tháo gỡ khó khăn và đề xuất chính sách tài chính xanh

Ông Nguyễn Minh Khôi, đại diện Viện Tony Blair đưa ra nhiều giải pháp hữu ích mà Việt Nam có thể áp dụng để hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh. Một trong những giải pháp được cho là cần thiết là xây dựng quỹ bảo lãnh tín dụng xanh quốc gia, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn.

Cùng với đó, ông cũng đề xuất cần rà soát các danh mục miễn giảm thuế nhập khẩu công nghệ xanh, để doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận dễ dàng hơn, đồng thời chuẩn hóa quy trình truy xuất nguồn gốc sản phẩm trong sản xuất.

Giám đốc Trung tâm Đào tạo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), ông Nguyễn Thanh Sơn, đã đưa ra các giải pháp cho bốn nhóm đối tượng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững. Ông đề nghị Chính phủ xây dựng và thiết lập khung chính sách tài chính xanh tích hợp, để chuyển dòng vốn vào nền kinh tế xanh và các chương trình chống biến đổi khí hậu.

Ngân hàng Nhà nước cần khẩn trương thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và tăng cường nguồn vốn cho vay đối với những doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Các Bộ, ngành địa phương cũng cần hỗ trợ vốn và bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp, chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi xanh của các doanh nghiệp.

Có thể thấy, Diễn đàn "Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh" không chỉ đánh dấu nỗ lực của nhiều bên liên quan trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam mà còn mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh hiện nay. Sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, ngân hàng và doanh nghiệp sẽ là chìa khóa để xây dựng một nền kinh tế bền vững, đáp ứng yêu cầu cấp bách của thời đại.