Tọa đàm "Huyền thoại Dạ Trạch" của Đài Hà Nội: Định hướng điện ảnh hóa sử thi dân tộc

Tọa đàm "Huyền thoại Dạ Trạch" của Đài Hà Nội: Định hướng điện ảnh hóa sử thi dân tộc

Vào ngày 5 tháng 8, tại Bảo tàng Hà Nội, Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội (Đài Hà Nội) đã tổ chức tọa đàm với chủ đề "Huyền thoại Dạ Trạch - Từ sử thi dân tộc đến ngôn ngữ điện ảnh". Sự kiện này đóng vai trò quan trọng như một nền tảng tri thức, tạo cảm hứng sáng tạo cho dự án phim đặc biệt mang tên "Huyền tình Dạ Trạch".

Góc nhìn mới về di sản

Ông Nguyễn Kim Khiêm, Tổng Giám đốc kiêm Tổng Biên tập Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội nhấn mạnh trong lời phát biểu khai mạc: "Sự kiện này đánh dấu một bước khởi đầu quan trọng, đặt cơ sở tri thức cho việc sáng tạo một tác phẩm điện ảnh lịch sử - văn hóa của Đài. Đồng thời, nó thể hiện vai trò dẫn đầu của Đài trong việc phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô, kết hợp giữa học thuật, nghệ thuật và truyền thông thành một khối thống nhất hiện đại và đậm đà bản sắc".

Tổng Giám đốc Nguyễn Kim Khiêm cũng chia sẻ rằng lịch sử và văn hóa Việt Nam có rất nhiều câu chuyện hấp dẫn, nhưng trong nhiều năm qua, chúng thường được truyền tải tới các thế hệ thông qua các phương pháp mang tính khuôn mẫu.

Trong bối cảnh xã hội phát triển, cùng với ảnh hưởng của công nghệ và thiết bị hiện đại, những câu chuyện lịch sử và văn hóa cần được truyền đạt đến công chúng một cách tự nhiên và lôi cuốn hơn. Đây cũng là trách nhiệm của các cơ quan báo chí, truyền thông và văn hóa, nhằm khơi dậy giá trị và niềm tự hào về lịch sử và văn hóa dân tộc.

Xuất phát từ những suy nghĩ trên, Đài Hà Nội đã khai thác và truyền cảm hứng từ các giá trị dân gian thông qua ngôn ngữ điện ảnh. Dự án phim "Huyền tình Dạ Trạch" không chỉ là một tác phẩm điện ảnh mà còn là một hành trình tái hiện di sản văn hóa Việt Nam bằng tư duy hiện đại và công nghệ truyền thông mới.

Nhu cầu lan tỏa giá trị văn hóa qua điện ảnh

Ngoài các bài tham luận tại buổi tọa đàm, phiên thảo luận tạo điều kiện cho các chuyên gia và đoàn làm phim tương tác, trao đổi trực tiếp để làm rõ những vấn đề quan trọng trong quá trình tái hiện không gian Dạ Trạch và hình tượng Chử Đồng Tử - Tiên Dung. Không chỉ là một câu chuyện tình yêu quen thuộc, Chử Đồng Tử - Tiên Dung còn có thể được nhìn nhận, tái hiện và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau, từ các dẫn chứng lịch sử, quan niệm dân gian đến tín ngưỡng.

Với sự góp mặt của các diễn giả uy tín như GS.TSKH Vũ Minh Giang, TS Nguyễn Việt, TS Phạm Đức Anh, PGS.TS Vũ Văn Quân, PGS.TS Đặng Hồng Sơn, PGS.TS Bùi Minh Trí, tọa đàm đã mang đến nhiều góc nhìn đa chiều về không gian văn hóa thời Hùng Vương, biểu tượng tình yêu trong huyền tích Chử Đồng Tử - Tiên Dung, và những chất liệu dân gian có thể chuyển thành hình ảnh điện ảnh giàu bản sắc.

Theo GS.TSKH.NGND Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, kiêm Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, việc lan tỏa giá trị lịch sử và văn hóa bằng nhiều hình thức nghệ thuật, đặc biệt là điện ảnh, là một trăn trở lâu năm không chỉ của ông mà còn của nhiều chuyên gia và nhà văn hóa.

“Việt Nam sở hữu một kho tàng văn hóa vô cùng đồ sộ, phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, trong những năm qua, dường như chúng ta nói nhiều đến giá trị mà chưa thực sự chỉ ra cách khai thác và sử dụng giá trị đó như thế nào. Văn hóa không chỉ là để chiêm ngưỡng hay ca ngợi, mà còn là một nguồn tài nguyên quan trọng để chúng ta đưa vào cuộc sống, tạo nên sức mạnh từ chính ý nghĩa của nó,” GS.TSKH Vũ Minh Giang nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, các đại biểu đã thảo luận sâu về nhiều chủ đề quan trọng như: không gian vật chất thời Hùng Vương qua khảo cổ học; đặc điểm lịch sử và huyền sử thời Văn Lang; vai trò của tính nữ trong truyền thống Việt và hình tượng Tiên Dung; tổ chức làng cổ làm tư liệu để dựng bối cảnh phim; biểu tượng Lạc Việt trong nghệ thuật tạo hình phục vụ thiết kế mỹ thuật điện ảnh...

Đặc biệt, một số ý kiến đã đưa ra một cách tiếp cận mới về Chử Đồng Tử - không chỉ là một nhân vật huyền thoại mà còn là "vị thánh tình yêu" của người Việt, đại diện cho tinh thần tự do, vượt qua các định kiến xã hội, và hài hòa giữa con người với thiên nhiên và tâm linh. Nhân vật này được đánh giá là một hình tượng giàu tiềm năng để chuyển thể thành hình ảnh điện ảnh, chiêm nghiệm và lan tỏa thông qua nhiều hình thức nghệ thuật.

"Qua lăng kính khảo cổ, lịch sử và nghệ thuật, từ bối cảnh truyền thuyết trở thành chất liệu nghệ thuật, đây là những gợi mở cho hành trình sáng tạo dựa trên học thuật, nơi những giá trị lịch sử, biểu tượng dân gian và không gian văn hóa được tiếp cận bằng tư duy điện ảnh, đặt nền móng cho một tác phẩm đậm chất Việt và giàu chiều sâu” - Tổng Giám đốc, Tổng Biên tập Đài Hà Nội Nguyễn Kim Khiêm kết luận.

Thông qua sự kiện này, Đài Hà Nội khẳng định vai trò tiên phong trong việc tiếp cận di sản bằng ngôn ngữ nghệ thuật hiện đại, vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa tạo sức lan tỏa trong xã hội. Tọa đàm cũng góp phần củng cố định hướng xây dựng nền công nghiệp văn hóa Thủ đô, kết nối di sản với công chúng và khán giả hiện đại.