Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024: 90 tác phẩm xuất sắc được trao giải 

Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024: 90 tác phẩm xuất sắc được trao giải

Cuộc thi này là một sự kiện thường niên do UBND thành phố Hà Nội giao cho Sở Công Thương đứng ra tổ chức, nhằm khuyến khích các cá nhân và tổ chức trong thành phố phát huy khả năng sáng tạo trong việc thiết kế những mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Mục tiêu là tạo ra những sản phẩm độc đáo, có giá trị kinh tế, kỹ thuật và thẩm mỹ cao, phù hợp với sở thích của người tiêu dùng.

Năm 2024, cuộc thi được phát động từ tháng 3 và tiếp nhận hồ sơ đăng ký tham gia đến hết ngày 30/6. Trong khoảng thời gian từ 1/6 đến 30/6, ban tổ chức đã tiến hành tư vấn và hướng dẫn cho các nhóm sản phẩm dự thi. Sau đó, từ 1/7 đến 30/7, ban tổ chức đã nhận sản phẩm dự thi. Quá trình chấm điểm diễn ra từ tháng 8 đến tháng 9/2024.

Cuộc thi năm nay đã thu hút sự tham gia của 183 tổ chức, cá nhân và nghệ nhân, với tổng cộng 423 sản phẩm/bộ sản phẩm. Các sản phẩm được phân chia thành 6 nhóm: 104 sản phẩm gốm sứ, 43 sản phẩm sơn mài, 47 sản phẩm mây tre, giang đan, guột tế; 80 sản phẩm khảm trai, sừng, gỗ mỹ nghệ; 47 sản phẩm thêu ren, lụa tơ tằm và 102 sản phẩm đồng, đá cùng nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác.Các sản phẩm được chọn lựa đều phản ánh rõ nét giá trị văn hóa truyền thống của nghề thủ công Hà Nội. Mỗi sản phẩm không chỉ mang tính sáng tạo mà còn được xây dựng trên nền tảng tinh hoa của những nghề thủ công mỹ nghệ lâu đời. Các nghệ nhân và thợ giỏi đã khéo léo kết hợp những chất liệu mới một cách hài hòa, độc đáo vào từng sản phẩm. Sự sáng tạo trong việc kết hợp nhiều loại nguyên liệu khác nhau cùng với ứng dụng khoa học công nghệ trong thiết kế và chế tác đã tạo ra những mẫu sản phẩm vừa hiện đại, vừa có giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ cao. Những hoa văn, họa tiết, hình khối và màu sắc phong phú tạo nên sự đa dạng, phù hợp với nhiều mục đích sử dụng.

Ban Giám khảo cuộc thi đã làm việc rất nghiêm túc và thống nhất kết quả. Theo đó, 90 sản phẩm đạt giải, bao gồm 6 giải nhất, 18 giải nhì, 24 giải ba và 42 giải khuyến khích cho 6 nhóm sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Tại lễ trao giải, ông Hoàng Minh Lâm - Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (Sở Công Thương Hà Nội) - cho biết, Hà Nội hiện có 290 nghệ nhân được phong tặng, chủ yếu ở các lĩnh vực như gốm sứ, dệt lụa, mây tre đan, vàng bạc đồng kim khí, đồ gỗ mỹ nghệ, hoa nghệ thuật, sơn mài, khảm trai và thêu ren. Trong số đó, có 13 nghệ nhân vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân và 42 nghệ nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, cùng hàng nghìn thợ giỏi khác. Các nghề thủ công mỹ nghệ ở Hà Nội không chỉ giữ gìn giá trị truyền thống mà còn góp phần tạo dựng bản sắc văn hóa độc đáo của Thăng Long - Hà Nội. Những sản phẩm thủ công này không chỉ thúc đẩy sự gia tăng giá trị trong ngành công nghiệp và dịch vụ, mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động ở vùng ngoại thành, từ đó hỗ trợ phát triển bền vững kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Tuy nhiên, hiện tại, nghề thủ công mỹ nghệ ở Hà Nội vẫn chưa khai thác hết tiềm năng và lợi thế của mình. Sản phẩm chưa đáp ứng tốt nhất nhu cầu thị trường và thiếu tính cạnh tranh so với các sản phẩm tương tự từ các quốc gia trong khu vực như Trung Quốc, Ấn Độ hay Philippines.

Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này, trong đó một nguyên nhân chính là mẫu mã sản phẩm đổi mới chậm chạp. Một số sản phẩm thiết kế mới thiếu sự sáng tạo, thường sao chép những mẫu có sẵn trên thị trường hoặc chỉ làm theo yêu cầu của khách hàng mà không dựa vào nhu cầu thực tế của từng thị trường. Nhiều nghệ nhân, thợ giỏi có khả năng sáng tác những mẫu đẹp nhưng lại thiếu tính thương mại, không phù hợp với sở thích của khách hàng hoặc khó khăn trong việc sản xuất số lượng lớn. Bên cạnh đó, cũng có những sản phẩm đơn giản với giá trị thấp.

Vì vậy, việc hỗ trợ các tổ chức và cá nhân trong việc phát huy ý tưởng sáng tạo, thiết kế ra những mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ mới, có giá trị về kinh tế, kỹ thuật và mỹ thuật là rất cần thiết. Cần khuyến khích phong trào thiết kế và sáng tạo trong lĩnh vực này, nhằm giúp các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn của Hà Nội đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, được biết đến như cái nôi của hơn 1.350 làng nghề và các làng có nghề, với sự hiện diện của 47/52 nghề truyền thống trên toàn quốc. Trong số đó, có 334 làng nghề và nghề truyền thống đã được UBND Thành phố công nhận, trải dài trên 25 quận, huyện và thị xã.

Tổng doanh thu hàng năm từ 322 làng nghề và làng nghề truyền thống đạt hơn 22.000 tỷ đồng. Những làng nghề này không ngừng phát triển về doanh thu, giá trị sản xuất và xuất khẩu qua từng năm. Đặc biệt, khoảng 100 làng nghề có doanh thu từ 10-20 tỷ đồng/năm, gần 70 làng đạt từ 20 đến 50 tỷ đồng/năm, và khoảng 20 làng vượt mốc 50 tỷ đồng/năm, góp phần quan trọng vào ngân sách địa phương.

Mặc dù trong những năm gần đây, hoạt động sản xuất kinh doanh của các làng nghề thủ công mỹ nghệ đã có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là từ thị trường quốc tế.

Lễ trao giải cuộc thi sẽ là dịp để ghi nhận và tôn vinh những thành tựu của các nghệ nhân, tổ chức và cá nhân xuất sắc. Ban tổ chức hy vọng rằng việc vinh danh các sản phẩm thủ công mỹ nghệ sẽ tạo ra một sân chơi thú vị, khuyến khích nghệ nhân và thợ giỏi phát huy ý tưởng sáng tạo, cho ra đời những tác phẩm mang đậm giá trị văn hóa lịch sử của làng nghề. Sản phẩm cần có tính sáng tạo, kỹ thuật tinh xảo, mỹ thuật cao và đáp ứng nhu cầu thị trường cả trong nước lẫn quốc tế. Đây cũng là cơ hội để các tác giả giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, kết nối thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị sản phẩm.