Theo Vietnamnet.vn, tại Thông báo số 176-TB/TU, Thông báo số 96-TB/TU ngày 29/12/2020 của Thành ủy Hà Nội, 'Thường trực Thành ủy giao Ban Cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát cụ thể đối với từng dự án, công trình trọng điểm của thành phố giai đoạn 2016-2020, trong đó, nêu rõ hình thức đầu tư, tiến độ theo mục tiêu ban đầu, tình hình triển khai thực hiện đến nay, các khó khăn, vướng mắc và chỉ rõ các nguyên nhân, đặc biệt là nguyên nhân chủ quan để có các giải pháp quyết liệt khắc phục cho bằng được'.
Thông tin trong bài viết cho thấy, riêng dự án Khu đô thị Nam đường vành đai 3 (giai đoạn 2), phường Đại Kim (quận Hoàng Mai) và xã Thanh Liệt (huyện Thanh Trì) cần rà soát toàn bộ nguồn gốc, quá trình triển khai thực hiện, khó khăn, vướng mắc của dự án Khu đô thị Nam đường vành đai 3 (tên thương mại là dự án The Manor Central Park) và dự án xây dựng đường giao thông bao quanh Khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An theo hình thức BT, trên cơ sở đó, xem xét, giải quyết các kiến nghị của nhà đầu tư theo đúng các quy định của pháp luật; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền đối với các nội dung vượt thẩm quyền.Trên cơ sở kết quả rà soát danh mục công trình trọng điểm của thành phố giai đoạn 2016-2020, Ban Cán sự đảng UBND thành phố tham mưu, đề xuất danh mục công trình trọng điểm của thành phố giai đoạn 2021-2025'.
Phân tích sâu hơn về tình trạng Dự án khu đô thị The Manor Central Park , tác giả Thuận Phong cho hay:
Dự án BT liên tục được ‘nới’ hạn, xây hàng trăm nhà thấp tầng không có ĐTM
Dự án khu đô thị The Manor Central Park có quy mô khoảng 90ha, đây là diện tích đất đối ứng được TP Hà Nội giao cho Công ty CP Bitexco khi thực hiện dự án đầu tư BT (đổi đất lấy hạ tầng) - đầu tư xây dựng đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An (Dự án).
Dự án được UBND TP Hà Nội phê duyệt tháng 4/2011 với tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng. Dự án dài khoảng 3,76km gồm một tuyến chính dài 2,5km, nền đường rộng 53,5m và một tuyến đường phụ dài 1,1km, nền đường rộng 20,5m.
Công trình thực hiện theo hình thức BT (Xây dựng - Chuyển giao), áp dụng cơ chế chỉ định thầu và Công ty CP Bitexco được TP Hà Nội chọn làm nhà đầu tư.
Dự án được phê duyệt từ năm 2011 nhưng đến tháng 5/2014 mới khởi công xây dựng. Tuy nhiên, đến khi hợp đồng dự án kết thúc vào tháng 4/2017 (sau 36 tháng), nhà đầu tư Bitexco đã không hoàn thành công tác thi công.
Theo tác giả bài viết: khi kết thúc tháng 11/2018, công tác thi công dự án không hoàn thành tiến độ công trình theo quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh dự án. Hà Nội tiếp tục “nới” hạn lên tới 67 tháng (thêm 13 tháng, kể từ tháng 5/2014). Như vậy, dự án BT của Công ty Bitexco đã có 2 lần điều chỉnh mốc thời gian hoàn thành dự án (từ 36 tháng lên 54 tháng rồi lên 67 tháng). Đến đầu năm 2020, sau gần 10 năm phê duyệt, Đại lộ Chu Văn An nối liền đường Nguyễn Xiển với khu vực Xa La được thông xe.
Trong khi dự án BT liên tục “vỡ tiến độ” thì phần đất đối ứng làm khu đô thị The Manor Central Park được Bitexco thi công nhanh chóng, rao bán để thu hồi vốn cho tuyến đường thi công ì ạch.
Đáng chú ý, trong quá trình xây dựng Công ty CP Bitexco đã xây khoảng 500 căn nhà thấp tầng khi chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Vào tháng 9/2020, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 350 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Bitexco do ông Vũ Quang Hội – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc làm người đại diện pháp luật.
Quyết định do Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn ký nêu rõ: Công ty CP Bitexco đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính là không có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định.
Sau chưa đầy 1 tuần có quyết định xử phạt vi phạm hành chính, pháp lý về đánh giá tác động môi trường cho dự án và hạng mục nhà thấp tầng đã được hoàn thiện.
Tuy nhiên, dư luận không khỏi băn khoăn, trong suốt thời gian dài dù không có báo cáo đánh giá tác động môi trường chủ đầu tư vẫn thi công, xây dựng xong và rao bán hàng trăm căn nhà ở thấp tầng gồm biệt thự và nhà ở liền kề với giá bán hàng chục tỷ đồng mỗi căn.
Năm 2017, Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện một số dự án BT, BOT trong lĩnh vực giao thông trên địa bàn TP Hà Nội, trong đó chỉ rõ những vi phạm tại dự án BT đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An.
Theo Thanh tra Chính phủ, dự án bị chậm tiến độ so với yêu cầu do năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết. Công tác lập, thẩm định và phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác do tính sai khối lượng, áp dụng đơn giá và định mức không đúng, làm tăng số tiền 12,17 tỷ đồng. Đồng thời, công tác lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công chưa chính xác do tính sai khối lượng; áp dụng đơn giá và áp dụng định mức chưa đúng, làm sai tăng số tiền 15,9 tỷ đồng.
Cũng nêu tại kết luận này, Thanh tra Chính phủ cho biết: Một số nhà đầu tư tại thời điểm được thẩm định, đánh giá và lựa chọn để thực hiện dự án trong khi có năng lực về tài chính hạn chế, không đảm bảo như Công ty CP Tasco đối với dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường Lê Đức Thọ - Xuân Phương; Công ty Bitexco với dự án đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An.
Việt Trung
Anh Tú
Thanh Nguyễn
Nguyễn Đình Trung