Kỷ niệm 81 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam: Hành trình ký ức trong không gian mới
Không gian di sản giữa một khu công nghiệp xanh
Sáng 11/12, giữa tiết trời đầu đông lặng dịu, Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền (Hải Phòng) đón bước chân đặc biệt của các tướng lĩnh Quân đội Nhân dân Việt Nam đến giao lưu nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025). Không gian sự kiện không đặt trong hội trường hay di tích quen thuộc, mà diễn ra giữa một khu công nghiệp - nhưng là khu công nghiệp mang chiều sâu văn hóa và ký ức hiếm có.
Nam Cầu Kiền từ nhiều năm qua được biết đến như mô hình khu công nghiệp sinh thái đầu tiên tại Việt Nam do doanh nghiệp trong nước đầu tư và kiến tạo. Khác với hình dung về những dãy nhà máy xám màu, nơi đây mở ra một hệ sinh thái văn hóa - lịch sử đặc biệt nằm ngay trong lòng sản xuất.
Từ cây đa đầu tiên Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi tặng năm 2010, một hành trình gìn giữ ký ức đã được bắt đầu. Từ hạt mầm tri ân ấy, một tổ hợp văn hóa hơn 3ha mang tên Không gian Văn hóa Đại tướng Võ Nguyên Giáp được hình thành, trở thành điểm đến kết nối quá khứ và hiện tại theo cách lặng lẽ nhưng sâu sắc.
Giữa khuôn viên rộng lớn, Khu vườn Kỷ vật, Quảng trường cây đa Tân Trào, Sa hình trận địa Điện Biên Phủ dưới tán cây đa 37 gốc, và Nhà lưu niệm Đại tướng tạo thành quần thể gợi mở những trang sử vàng của dân tộc. Mỗi địa điểm không chỉ là một công trình kiến trúc mà là một lát cắt lịch sử, một không gian để hậu thế lắng nghe tiếng vọng thời đại.
Cụm cây đa Tân Trào đứng sừng sững như chứng nhân của mùa Thu Cách mạng. Còn 37 cây đa phủ bóng lên sa hình Điện Biên Phủ là biểu tượng cho tuổi 37 của Đại tướng khi được phong quân hàm - tuổi trẻ gánh trên vai vận mệnh quốc gia. Trong những bóng cây ấy, người ta có thể cảm nhận được tinh thần Bộ đội Cụ Hồ hòa vào nhịp sống mới của một khu công nghiệp xanh - một hình ảnh hiếm gặp nhưng đầy xúc cảm.
Gặp gỡ những nhân chứng của lịch sử
Không chỉ là buổi giao lưu, sự kiện còn là dịp tri ân những người đã viết nên nhiều trang sử vẻ vang cho đất nước. Các tướng lĩnh, những nhân chứng sống của các cuộc chiến đấu, của thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã mang đến sự hiện diện trang trọng nhưng gần gũi.
Trong bài phát biểu, TS. Thang Văn Phúc, Chủ tịch TW Hội Kỷ lục gia Việt Nam nhấn mạnh, lịch sử 81 năm của Quân đội Nhân dân Việt Nam chính là “kho tàng những kỷ lục phi thường của ý chí, lòng dũng cảm và trí tuệ Việt Nam”.
Ông nhắc lại những dấu mốc đã trở thành biểu tượng: Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954, Điện Biên Phủ trên không 1972, và Đại thắng Mùa Xuân 1975. Mỗi cột mốc đều mang tinh thần vượt lên hoàn cảnh, chiến thắng bằng bản lĩnh và trí tuệ - những giá trị không đổi của người lính Việt Nam.
Trong cuộc trò chuyện gần gũi giữa các thế hệ, những câu chuyện tưởng chừng chỉ tồn tại trong sách sử lại hiện lên với cảm xúc chân thực: ký ức về những đêm hành quân trên núi rừng Trường Sơn, những trận đánh sinh tử, những khoảnh khắc hòa bình đầu tiên sau bao năm bom đạn.
Không khí lắng lại khi các tướng lĩnh bước vào Khu vườn Đại tướng, nơi lưu giữ ký ức về “người Anh cả” của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Tại miếu thờ, trong tiếng gió trầm mặc, họ trồng những cây bồ đề mới. Hành động ấy vừa giản dị vừa thiêng liêng: một lời hứa tiếp nối truyền thống, một dấu ấn để mai này con cháu nhìn thấy và hiểu rằng lịch sử không chỉ nằm trong những trang sách mà còn sống trong từng tán cây, từng nếp đất.
Những cây bồ đề khi lớn lên sẽ trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, của tinh thần “Vì Nhân dân quên mình”, của sức mạnh nội tâm mà Bộ đội Cụ Hồ để lại cho các thế hệ sau.
Nối dài tinh thần Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới
Điều tạo nên sắc thái đặc biệt cho sự kiện năm nay không chỉ nằm ở không gian hay nhân vật tham dự, mà ở cách nhìn nhận truyền thống quân đội trong thời đại mới. TS. Thang Văn Phúc chia sẻ rằng, tinh thần người lính không chỉ hiện diện trên chiến trường, mà còn là nguồn năng lượng thúc đẩy những nỗ lực sáng tạo, đổi mới trong xã hội hôm nay.
Tinh thần kỷ luật, vượt khó, kiên trì… là những phẩm chất làm nên người lính, giờ đây trở thành nền tảng để người Việt bước vào thời kỳ hội nhập với tâm thế tự tin. Trong kinh tế, văn hóa, khoa học hay công nghệ, “tinh thần Bộ đội Cụ Hồ” vẫn là giá trị bền vững để mỗi cá nhân, tập thể vượt qua thách thức mới.
Điều ấy hiện hữu ngay tại Nam Cầu Kiền, một khu công nghiệp nhưng lại được kiến tạo từ triết lý “Kinh doanh trên đất phải trả lại cho đất”, hướng tới mô hình cân bằng giữa sản xuất và môi trường. Triết lý phát triển này gợi nhắc lời dạy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Phát triển kinh tế, phải bảo vệ môi trường”. Chính từ tinh thần kỷ luật và trách nhiệm ấy mà mô hình khu công nghiệp sinh thái được kiên trì xây dựng, tạo nên một không gian công nghiệp nhưng vẫn chan hòa văn hóa - một giá trị phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế du lịch bền vững.
Giữa bối cảnh các điểm đến du lịch ngày càng cần những câu chuyện có chiều sâu, Nam Cầu Kiền trở thành một gợi mở mới: một “điểm đến ký ức” ngay trong lòng sản xuất, nơi du khách, đặc biệt là thế hệ trẻ có thể tiếp cận lịch sử theo cách sống động, gần gũi và chân thực.
Buổi giao lưu khép lại bằng tiệc thân mật, nơi những câu chuyện tiếp tục được nối dài. Khoảnh khắc ấy không chỉ là kết thúc một sự kiện mà là sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống anh hùng và những khát vọng đang lớn dần trong thời đại hòa bình.
Truyền thống là điểm tựa để đi xa hơn
Kỷ niệm 81 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam là dịp để tri ân những người đã cống hiến trọn đời cho Tổ quốc, nhưng cũng là thời khắc để nhìn lại hành trình phát triển của một dân tộc biết đứng lên từ gian khó, biết bảo vệ mình bằng trí tuệ và lòng bền gan.
Trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng, những giá trị của quân đội nhân dân - kỷ luật, trách nhiệm, lòng yêu nước càng trở nên quan trọng. Đó là điểm tựa để mỗi tổ chức, doanh nghiệp và mỗi người dân tiếp tục xây dựng những thành tựu mới của thời đại hòa bình.
Sự kiện tại Nam Cầu Kiền không chỉ là cuộc gặp gỡ của những người lính năm xưa, mà là cuộc gặp gỡ giữa truyền thống và tương lai. Ở đó, lịch sử không được nhắc lại một cách khô cứng mà được tái hiện bằng cảm xúc, bằng hình ảnh, bằng những câu chuyện sống động giữa không gian xanh của một khu công nghiệp hiện đại.
Và cũng chính từ những trải nghiệm như thế, một hướng đi mới của du lịch văn hóa - lịch sử có thể được mở ra: không chỉ dừng ở những di tích quen thuộc, mà còn tìm đến những không gian sản xuất nhưng giàu ký ức, nơi tinh thần Bộ đội Cụ Hồ tiếp tục lan tỏa bằng những hình thức mới.